Ενότητα 1

Κατάσταση και ένταξη των μεταναστών από τα κέντρα φιλοξενίας στην εργασία

Εισαγωγικό βίντεο

Αναπαραγωγή Βίντεο

Περιεχόμενα

Οι μετανάστες αναγνωρίστηκαν σε σχέση με τις συνθήκες και τις ανάγκες τους, ως ευάλωτοι άνθρωποι, οι οποίοι δραπετεύουν από χώρες όπου κυριαρχεί η φτώχεια, η πείνα, ο πόλεμος ή η έλλειψη δημοκρατίας και αναζητούν μια καλύτερη κατάσταση. Η συνοπτική μας έκθεση από τις εθνικές έχει προσδιορίσει τον αριθμό, τους λόγους, τα προβλήματα και τις ευκαιρίες της μετανάστευσης στην Ευρώπη, με ειδική αναφορά στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων.

Οι μετανάστες προσδιορίστηκαν με βάση τις συνθήκες και τις ανάγκες τους, ως ευάλωτα άτομα, που δραπετεύουν από χώρες στις οποίες κυριαρχεί η φτώχεια, η πείνα, ο πόλεμος ή η έλλειψη δημοκρατίας και αναζητούν καλύτερες συνθήκες.

Το έννοια της ευαλωτότητας συνδέεται πολύ συχνά με τη φτώχεια, αλλά, όπως δείχνουν πολλές μελέτες, η πρώτη διαφέρει από τη δεύτερη σε ορισμένα ουσιώδη σημεία (Moser Caroline O. N., 1998).

Ενώ είναι αλήθεια ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα ευάλωτα άτομα είναι φτωχά, η ίδια η έννοια του ευάλωτου ατόμου συνδέεται με το γεγονός ότι είναι ανίκανο να αντιδράσει στους παράγοντες που προκαλούν την ευαλωτότητα. Ο Chambers (1989) δήλωσε ότι η ευαλωτότητα δεν είναι τόσο η φτώχεια ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων, αλλά η ανυπεράσπιστη κατάστασή τους ή η αδυναμία τους να αμυνθούν έναντι εξωτερικών παραγόντων.

Ο ορισμός της ευαλωτότητας στην έκθεση CIOMS-WHO (Συμβούλιο Διεθνών Οργανισμών Ιατρικών Επιστημών – Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) “Διεθνείς Κατευθυντήριες Γραμμές Δεοντολογίας για τη Βιοϊατρική Ερευνα με τη Συμμετοχή Ανθρώπινων υποκειμένων” (2002) αναφέρει ότι: “…ευάλωτα άτομα είναι εκείνα που είναι σχετικά (ή απολύτως) ανίκανα να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.

Το ο ορισμός της ευπάθειας στο πλαίσιο του CIOMS-WHO (Συμβούλιο Διεθνών Οργανισμών Ιατρικών Επιστημών – Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) Διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για τη βιοϊατρική έρευνα με τη συμμετοχή ανθρώπινων υποκειμένων (2002) αναφέρει ότι: “… ευάλωτα άτομα είναι εκείνα που είναι σχετικά (ή απολύτως) ανίκανα να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Πιο επίσημα, μπορεί να μην έχουν επαρκή δύναμη, ευφυΐα, εκπαίδευση, πόρους, δύναμη ή άλλα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα για την προστασία των συμφερόντων τους”.

Η αρχική, ή δομική, ευαλωτότητα των μεταναστών συνδυάζεται με εξωγενείς παράγοντες, όπως το έδαφος, το εργασιακό και κοινωνικό πλαίσιο και μεμονωμένους παράγοντες (εκπαίδευση, αξίες, δεξιότητες κ.λπ.).

Η πολυπολιτισμική ομάδα είναι ένα εργαλείο που μπορούμε να θεωρήσουμε κατάλληλο για τη μείωση της ευαλωτότητας, την προστασία των μεταναστών σε ένα πλαίσιο εκπαίδευσης-εργασίας και βοηθώντας τους να μπουν σε μια πορεία ένταξης, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητά τους στις δυσκολίες ένταξης.

Οι ενότητες έχουν σχεδιαστεί ως ένα καθοδηγητικό μονοπάτι προς την ένταξη που μπορεί να μοιραστεί μεταξύ μεταναστών, αγροτών και εργαζομένων, τονίζοντας επίσης ορισμένες σημαντικές μειονεκτικές συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε καταπίεση και κακοποίηση των μεταναστών.

Μπορεί να δημιουργηθεί ένα σχήμα για την ανάλυση των διαφόρων παραγόντων που επηρεάζουν τις πορείες ένταξης των μεταναστών:

  • Ατομικοί παράγοντες: Αφορά τους παράγοντες που είναι αυστηρά προσωπικοί, όπως τα φυσικά και βιολογικά χαρακτηριστικά, οι προσωπικές εμπειρίες και άλλες συναισθηματικές, ψυχολογικές και γνωστικές ιδιαιτερότητες, μέχρι και τη σωματική ευεξία.
  • Οικογενειακοί παράγοντες: Δεν εννοεί την οικογένεια με την αυστηρή έννοια, αλλά όλα τα άτομα που κατοικούν στο “σπίτι” τα οποία μπορούν να αποκτηθούν ως μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των γειτόνων και των συγχωριανών πέραν της οικογένειας με την παραδοσιακή έννοια. Επομένως, οι παράγοντες αυτοί αφορούν τις στεγαστικές, κοινωνικές και σχεσιακές συνθήκες που συνδέονται με τον τόπο διαμονής, το ρόλο του μετανάστη στο πλαίσιο του νοικοκυριού και στον κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό και εργασιακό τομέα.
  • Κοινοτικοί παράγοντες: Τα άτομα και οι οικογένειές τους βρίσκονται μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο και, ως εκ τούτου, υπόκεινται στις αλλαγές, τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες που διέπουν μια δεδομένη κοινότητα και περιοχή, και τη συνακόλουθη ικανότητα πρόσβασης σε τοπικά διαθέσιμες ευκαιρίες ή υπέρβασης απειλών και αποφυγής κινδύνων.
  • Διαρθρωτικοί παράγοντες: Επομένως, αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με τις συνθήκες στέγασης, τις κοινωνικές και σχεσιακές συνθήκες που συνδέονται με τον τόπο διαμονής, τον ρόλο του μετανάστη εντός του νοικοκυριού και στον κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό και εργασιακό τομέα.

Δεν είναι απαραίτητα ότι αυτοί οι παράγοντες συμβαίνουν όλοι μαζί, την ίδια στιγμή και στον ίδιο κοινωνικό χώρο και ότι επομένως έχουν όλοι την ίδια βαρύτητα, αλλά είναι χρήσιμο να παρουσιάσουμε σε ένα λογικό και αναλυτικό πλαίσιο ένα δέντρο αποφάσεων που μπορεί να διευκολύνει το ταξίδι ενσωμάτωσης των μεταναστών και να μειώσει τους κινδύνους της εργασιακής εκμετάλλευσης.

Το παρακάτω σχήμα που αναπτύχθηκε με βάση την επεξεργασία που έκανε η ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας) μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις πιο συχνές παραβιάσεις κατά των μεταναστών στην εργασία.

Ξεκινώντας από το προηγούμενο σχήμα μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα δέντρο αποφάσεων με στόχο την αποφυγή κινδύνων εισαγωγής στην εργασία παράνομων ενεργειών και διακρίσεων έναντι των μεταναστών εργαζομένων.

Το προηγούμενο δέντρο αποφάσεων μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε ποιες είναι οι σωστές ενέργειες για να αποφύγουμε τους κινδύνους των παράνομων δραστηριοτήτων και να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε την ένταξη των μεταναστών στις παραγωγικές μας δραστηριότητες. Το ακόλουθο σχήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ορίσετε τις δραστηριότητές σας ξεκινώντας από τις ανάγκες της εργασίας σας.

Για να ολοκληρωθεί ένα μοντέλο των προϋποθέσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν για μια διαδικασία ένταξης των μεταναστών σε πολυπολιτισμικές ομάδες, παρακάτω αναπτύσσεται ένα σύστημα για τον προσδιορισμό της ανάλυσης των παραγόντων που μπορούν να ευνοήσουν την ένταξη των μεταναστών σε γεωργικά και αγροτικά πλαίσια:

Η ένταξη θεωρείται ο κεντρικός στόχος της διαδικασίας ένταξης των μεταναστών, σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης στις αγροτικές κοινότητες, σε αντιστοιχία με τις ανάγκες του γεωργικού τομέα και ολόκληρης της κοινωνίας στις αναπτυγμένες χώρες.

Αξιοπρεπής εργασία είναι επομένως η πρώτη απάντηση που πρέπει να δοθεί επί τόπου στους μετανάστες που αναζητούν εργασία, και η οποία συνοψίζει τις προσδοκίες όλων των ατόμων, χωρίς διακρίσεις, στην εργασιακή τους ζωή:

  • παραγωγική και επαρκώς αμειβόμενη εργασία,
  • σεβασμό των θεμελιωδών αρχών και δικαιωμάτων στην εργασία,
  • την ασφάλεια στην εργασία και την κοινωνική προστασία,
  • κοινωνικό διάλογο και προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων :
  • συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στις αποφάσεις για τις πολιτικές που επηρεάζουν την εργασία.

Ο παράγοντας της ένταξης και της συνεργασίας στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών ομάδων στο αγρόκτημα μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό βήμα στη διαδικασία ένταξης, ιδίως στις λιγότερο ευνοημένες αγροτικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από ερήμωση και εγκατάλειψη.

  • Εξετάζοντας τις θέσεις εργασίας στις γεωργικές εργασίες, οι Εθνικοί Οδηγοί και οι Μελέτες Περίπτωσης του MILIMAT αποκάλυψαν ορισμένες θέσεις εργασίας που ανατίθενται ιδιαίτερα στους μετανάστες.
  • Το εργατικό δυναμικό εκτός ΕΕ απασχολείται στη κηπουρική και την οπωροκομία, τη σπορά και ιδιαίτερα τη συγκομιδή, την αμπελουργία και την ελαιοκαλλιέργεια, το κλάδεμα και τη συγκομιδή, την ανθοκομία, τη μεταφύτευση και τη συγκομιδή.
  • Ένας άλλος τομέας στον οποίο χρησιμοποιούνται εκτενώς μετανάστες είναι το κούρεμα και η συντήρηση δημόσιων και ιδιωτικών χώρων πρασίνου και το χειρωνακτικό και μηχανοποιημένο βοτάνισμα βιομηχανικών καλλιεργειών.
  • Στη συνέχεια, εκτεταμένη χρήση μη ευρωπαϊκής εργασίας γίνεται στον τομέα της κτηνοτροφίας, με ιδιαίτερη αναφορά στη συντήρηση των στάβλων, τη διατροφή των ζώων, το μάζεμα των ζώων και το άρμεγμα των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής.
  • Πρόκειται κυρίως για χειρωνακτικές εργασίες και εργασίες ρουτίνας, ενώ χρησιμοποιούνται λιγότερο εξειδικευμένες ή πλήρως ή εν μέρει αυτοματοποιημένες εργασίες.
  • Υπάρχει ένα πρόβλημα με την κατάρτιση των μεταναστών που περνά αναγκαστικά από τις φάσεις ένταξης, το λιγότερο ακολουθούμενο μέρος της οποίας είναι η κατάρτιση για γεωργικές εργασίες.
  • Κοινωνικά αγροκτήματα θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον προσανατολισμό και την κατάρτιση για να διευκολύνουν στη συνέχεια τη μετάβαση των μεταναστών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τους συνεταιρισμούς, αλλά ο ρόλος αυτός δεν αποδίδεται επί του παρόντος επίσημα, παρόλο που υπάρχουν δραστηριότητες προς αυτή την κατεύθυνση.
  • Συνεπώς, η κατάρτιση λαμβάνει χώρα κυρίως στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις μέσω δραστηριοτήτων παρακολούθησης και καταμερισμού εργασίας που βασίζονται στη βάση της μάθησης μέσω της πράξης.
  • Ορισμένες ομάδες μεταναστών, που ειδικεύονται σε δραστηριότητες ιδιαίτερα περιζήτητες στην αγορά, όπως το κλάδεμα αμπελιών, ελιών και οπωροφόρων δέντρων, οργανώνονται αυτόνομα, υπό την καθοδήγηση του ιδιοκτήτη της εκμετάλλευσης ή του τεχνικού συμβούλου, μαθαίνοντας και μεταφέροντας δεξιότητες μεταξύ τους, φέρνοντας σταδιακά νέους εργαζόμενους.

κ. Αγησίλαος Ραψανιώτης: Ξεχωρίζει για την προσήλωσή του στη βιωσιμότητα και την καινοτομία, όπου οι μετανάστες εργαζόμενοι φέρνουν πολύτιμες γνώσεις που προωθούν βελτιωμένες γεωργικές πρακτικές. Το διάγραμμα που αναπαράγεται παρακάτω (Πηγή: Giarè et al. 2018, τροποποιημένο) αναδεικνύει τον ενάρετο κύκλο που προκύπτει.

  • Στο εγγύς μέλλον, οι περισσότερες από τις χειρωνακτικές εργασίες, τις εργασίες ρουτίνας και συντήρησης, αλλά και ορισμένες εξειδικευμένες και υψηλής εξειδίκευσης , θα αναζητούνται από τους αγρότες και θα αποδίδονται όλο και περισσότερο σε μετανάστες εργάτες.
  • Αυτή η πτυχή πρέπει να είναι παρούσα στους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των συνεταιρισμών, οι οποίοι πρέπει να στοχεύουν όλο και περισσότερο στη σταθεροποίηση του εργατικού δυναμικού για να αποφύγουν τις ξαφνικές ελλείψεις εργαζομένων.
  • Καθήκον των επιχειρηματιών θα είναι επομένως να δημιουργήσουν έναν προγραμματισμό των εργασιών που θα περιλαμβάνει τους αναγκαίους και διαθέσιμους ανθρώπινους πόρους.
  • Αυτό απαιτεί την ικανότητα να δημιουργηθεί μια ομαδική ισορροπία δεξιοτήτων με εργαζόμενους που μπορούν να καλύψουν πολλαπλούς εναλλασσόμενους ρόλους και δεξιότητες.
Ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης για το μέρος Ι
Συνθήκες των μεταναστών στον γεωργικό τομέα της ΕΕ

Ο γεωργικός τομέας στην Ευρώπη διακρίνεται για την εξάρτησή του από τη μεταναστευτική εργασία, έναν τομέα που όχι μόνο συμβάλλει σημαντικά στην παραγωγή τροφίμων, αλλά συναντά και πολλά εμπόδια. Οι μετανάστες εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν συχνά επισφαλείς συνθήκες εργασίας, προκαταλήψεις και εμπόδια που δυσχεραίνουν την ένταξή τους στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Οι επόμενες ενότητες αναλύουν τα βασικά στοιχεία που χρησιμεύουν για την αποτύπωση των πραγματικών συνθηκών αυτών των ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικοοικονομικής τους κατάστασης, των εκπαιδευτικών τους ευκαιριών και των συναντήσεων με προκαταλήψεις και την κοινωνική απομόνωση. Αυτή η επισκόπηση παρουσιάζει μια διεξοδική εξέταση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και τονίζει την κρισιμότητα της εφαρμογής στρατηγικών χωρίς αποκλεισμούς για τη βελτίωση των συνθηκών τους.

Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μεταναστών εργαζομένων στον γεωργικό τομέα είναι συχνά επισφαλής, με ανεπαρκή προστασία της εργασίας, χαμηλούς μισθούς και επισφαλείς συνθήκες εργασίας. Πολλά άτομα απασχολούνται σε εποχιακή και παροδική βάση, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους και επιρρεπείς στην εργασιακή αστάθεια. Επιπλέον, η εθνικότητά τους και το μεταναστευτικό τους καθεστώς ενδέχεται να τους υποβάλουν σε εκμετάλλευση και διακρίσεις. Η οικονομική και κοινωνική τους ευημερία επηρεάζεται αρνητικά από την αστάθεια της απασχόλησης και τις άνισες συνθήκες, γεγονός που εμποδίζει την ικανότητά τους να αφομοιωθούν πλήρως στις αγροτικές κοινότητες.

Όσον αφορά το μεταναστευτικό εργατικό δυναμικό στον γεωργικό τομέα, υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση στο μορφωτικό επίπεδο του προσωπικού ανάλογα με το μεταναστευτικό καθεστώς και τη χώρα προέλευσής του. Ορισμένα άτομα μπορεί να διαθέτουν περιορισμένο μορφωτικό επίπεδο, εμποδίζοντας έτσι την ικανότητά τους να εξασφαλίσουν πιο συμφέρουσες προοπτικές απασχόλησης. Ωστόσο, έχει σημειωθεί ότι ένα υποσύνολο των μεταναστών εργατών, ιδίως εκείνων που προέρχονται από ευρωπαϊκά έθνη, διαθέτουν ανώτερα πτυχία. Η εξασφάλιση της πρόσβασης αυτών των γεωργικών εργατών σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που ενισχύουν τις ικανότητες και τις προοπτικές τους είναι υψίστης σημασίας.

Κοινωνικός αποκλεισμός και διακρίσεις: Οι μετανάστες εργάτες που απασχολούνται στον γεωργικό τομέα αντιμετωπίζουν συχνά στιγματισμό και διακρίσεις λόγω της εθνικότητας, της εθνοτικής καταγωγής ή της γλώσσας τους. Η πρόσβαση σε θεμελιώδεις υπηρεσίες και ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης, μπορεί επίσης να διακυβεύεται στο χώρο εργασίας. Οι γλωσσικοί φραγμοί και η έλλειψη κοινωνικής ένταξης μπορεί να συμβάλλουν στη δημιουργία απομονωμένων κοινοτήτων και στον αποκλεισμό τους. Η υποστήριξη πολιτικών και μέτρων που αντιμετωπίζουν τις διακρίσεις, προάγουν την ίση μεταχείριση και διευκολύνουν την ένταξη των μεταναστών εργαζομένων στις αγροτικές κοινότητες είναι υψίστης σημασίας.

Προκλήσεις και ευκαιρίες για τους μετανάστες εργαζομένους
  • Αναγνώριση των προσόντων: Προκλήσεις στην επικύρωση της κατάρτισης και των δεξιοτήτων, που περιορίζουν την πρόσβαση σε εξειδικευμένες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
  • Πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση: Εμπόδια στις ευκαιρίες απασχόλησης και προαγωγής.
  • Διακρίσεις στην αγορά εργασίας: Αρνητικός αντίκτυπος στις προοπτικές απασχόλησης και εξέλιξης της σταδιοδρομίας λόγω προκαταλήψεων.
  • Τομεακές ανάγκες: Ιδιαίτερες προκλήσεις σε κάθε τομέα απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των δυσμενών συνθηκών εργασίας και της επισφαλούς απασχόλησης.
  • Αναγκαίες πολιτικές ένταξης: Σημασία των πολιτικών και των πόρων για την κατάρτιση, την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη, προώθηση των ίσων ευκαιριών.
  • Προσωρινή απασχόληση και οικονομική σταθερότητα: Επισφάλεια και οικονομική σταθερότητα που επηρεάζονται από τον εποχικό χαρακτήρα της γεωργικής εργασίας.
  • Πολιτιστική προσαρμογή: Δυσκολίες προσαρμογής σε νέους πολιτισμούς, γλώσσες και τρόπους ζωής, που οδηγούν σε άγχος και απομόνωση.
  • Οικογενειακός χωρισμός: Η απόσταση από την οικογένεια και τις πολιτιστικές ρίζες προκαλεί απώλεια και μοναξιά, επηρεάζοντας τη συναισθηματική ευημερία.
  • Διακρίσεις και προκαταλήψεις: Η αντιμετώπιση διακρίσεων επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και την κοινωνική ενσωμάτωση.
  • Κοινωνικές σχέσεις: Τα πολιτιστικά και γλωσσικά εμπόδια εμποδίζουν τη δημιουργία κοινωνικών δεσμών, επηρεάζοντας τη συναισθηματική ευημερία.
  • Πολιτιστική διατήρηση: Η επιθυμία να διατηρηθεί η αρχική πολιτιστική ταυτότητα μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις με την κουλτούρα της υιοθεσίας.
  • Γλωσσικά εμπόδια: Σημαντικά εμπόδια στην επικοινωνία, την πρόσβαση σε υπηρεσίες και τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
  • Απασχόληση και επαγγελματική κατάρτιση: Προκλήσεις στην εξεύρεση εργασίας και στην απόκτηση της απαραίτητης κατάρτισης και προσόντων.
  • Κοινωνική υποστήριξη: Η έλλειψη δικτύων υποστήριξης περιπλέκει την αντιμετώπιση των προσωπικών και πολιτισμικών προκλήσεων, αυξάνοντας το αίσθημα απομόνωσης.
  • Πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες: Δυσκολίες λόγω πολιτισμικών, γλωσσικών και διοικητικών εμποδίων.
  • Κοινωνική απομόνωση: Αισθήματα αποκοπής λόγω πολιτισμικών διαφορών και έλλειψης κοινωνικών δικτύων.
  • Περιορισμένη συμμετοχή: Προκλήσεις στην κοινωνική και κοινοτική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένου του εθελοντισμού και της πολιτικής συμμετοχής.
  • Διακρίσεις: Αντιμετώπιση προκαταλήψεων στην αγορά εργασίας και την κοινωνία, που επηρεάζουν την ένταξη.
  • Επαγγελματική ενσωμάτωση: Εμπόδια στην απασχόληση και την επαγγελματική ανέλιξη λόγω γλωσσικών εμποδίων και αναγνώρισης των προσόντων.
  • Γλωσσικά εμπόδια παράνομη εργασία και εκμετάλλευση: Κίνδυνοι ασφάλειας και εργασιακή εκμετάλλευση.
  • Ανησυχίες για την υγεία και την ασφάλεια: Επαγγελματικοί κίνδυνοι σε τομείς όπως η γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των ανεπαρκών συνθηκών εργασίας και της έλλειψης νομικής προστασίας.
  • Ποικιλομορφία και πολιτιστικές ανταλλαγές: Οι πολυπολιτισμικές ομάδες ενισχύουν την ποικιλομορφία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την ανεκτικότητα, μειώνοντας τις διακρίσεις.
  • Εκμάθηση της γλώσσας και διαπολιτισμικές δεξιότητες: Παρέχουν μια πλατφόρμα για την εκμάθηση νέων γλωσσών και την ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων.
  • Μεταφορά γνώσεων: Οι μετανάστες φέρνουν πολύτιμες γνώσεις και δεξιότητες, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα.
  • Ευκαιρίες ηγεσίας: Ευκαιρίες προβολής και ηγεσίας για τους μετανάστες εργαζόμενους, ενισχύοντας την αυτοεκτίμησή τους και την οικονομική τους πρόοδο.
  • Κοινωνική και κοινοτική συνοχή: Διεγείρουν την κοινωνική συνοχή και τη συναισθηματική ευημερία, διευκολύνοντας την ένταξη στην κοινωνία υποδοχής.
  • Καινοτομία και επιχειρηματικότητα: Οι μετανάστες προωθούν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στις αγροτικές περιοχές, διαφοροποιώντας την οικονομία και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης.
  • Σταθεροποίηση του πληθυσμού και βιώσιμη ανάπτυξη: Συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές και στη βιώσιμη ανάπτυξη δημιουργώντας θέσεις εργασίας και βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης.
  • Ζήτηση για υπηρεσίες και αγαθά: Δημιουργία αυξημένης ζήτησης που επηρεάζει θετικά την τοπική οικονομία και δημιουργεί θέσεις εργασίας σε μη γεωργικούς τομείς.
  • Βελτιωμένες δημόσιες υπηρεσίες: Συμβάλλουν στην ποιότητα και την προσβασιμότητα των δημόσιων υπηρεσιών, προσελκύοντας νέους κατοίκους.
  • Ένταξη και αμοιβαίος σεβασμός: Τα προγράμματα γλωσσικής υποστήριξης, οι πρωτοβουλίες των εργοδοτών για την προώθηση των κοινωνικών δεσμών και η συνεργασία με τις τοπικές ενώσεις ενισχύουν την ένταξη και την αμοιβαία υποστήριξη.
  • Οικονομική ανάπτυξη και οικονομικές ευκαιρίες: Ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, αύξηση των φορολογικών εσόδων και ανοιχτή πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για έργα αγροτικής ανάπτυξης.
  • Πρωτοβουλίες κοινοτικής ανάπτυξης: Η συμμετοχή στην κοινοτική ανάπτυξη, τα προγράμματα καθοδήγησης, η πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και η προώθηση της ισότητας των φύλων ενδυναμώνουν τους μετανάστες εργαζόμενους και προάγουν ένα εργασιακό περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς.
  • Πολιτιστική ευαισθητοποίηση και ευημερία: Η κατάρτιση σε θέματα πολιτιστικής ευαισθητοποίησης, η υποστήριξη της υγείας και της ευεξίας και οι ευκαιρίες επαγγελματικής δικτύωσης αναγνωρίζουν τη συμβολή των μεταναστών και προάγουν ένα θετικό εργασιακό περιβάλλον.

Σε συνέχεια της ανάλυσης που διεξήχθη στις προηγούμενες φάσεις του MILIMAT σχετικά με την τρέχουσα δυναμική του γεωργικού τομέα και τον αναπόσπαστο ρόλο της μετανάστευσης σε αυτόν, είναι δυνατόν να προσδιοριστούν διάφορα κρίσιμα πλαίσια που αναδεικνύουν τη μετανάστευση και την πολυπολιτισμική δημιουργία ομάδων όχι μόνο ως απάντηση στις υπάρχουσες προκλήσεις, αλλά και ως σημαντικές πηγές ευκαιριών. Αυτά τα πλαίσια έγκεινται σε διάφορα βασικά σημεία:

  1. Ανταπόκριση στις ελλείψεις εργατικού δυναμικού: Η μετανάστευση προσφέρει μια ζωτική λύση στις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στον γεωργικό τομέα, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια των εργασιών και τη βιωσιμότητα της παραγωγής τροφίμων .
  2. Προώθηση της καινοτομίας και της αποτελεσματικότητας: Η ένταξη εργαζομένων από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα ενθαρρύνει την ανταλλαγή γνώσεων και πρακτικών που μπορούν να οδηγήσουν σε καινοτομία στις γεωργικές τεχνικές και βελτιωμένη λειτουργική αποτελεσματικότητα.
  3. Προώθηση της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης: Η παρουσία μεταναστών εργαζομένων σε αγροτικές περιοχές τονώνει την τοπική οικονομία μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της αυξημένης ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες και της συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη.
  4. Πολιτιστικός και Κοινωνικός Εμπλουτισμός: Η πολιτισμική ποικιλομορφία στις ομάδες εργασίας προωθεί την αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και εμπλουτίζοντας την κοινότητα σε πολιτιστικό επίπεδο.
  5. Βιωσιμότητα και βελτιωμένες γεωργικές πρακτικές: Η μετανάστευση διευκολύνει τη μεταφορά και την υιοθέτηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, συμβάλλοντας στη διατήρηση των πόρων και την περιβαλλοντική ευημερία.
Περιεχόμενα MILIMAT
Πλαίσιο 1: Ενίσχυση της εργασίας και παραγωγικότητα
Μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας μέσω της ποικιλομορφίας
  • Η ένταξη εργαζομένων από διαφορετικές κουλτούρες εμπλουτίζει το εργασιακό περιβάλλον, ενισχύοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία.
  • Οι αποτελεσματικές στρατηγικές πολυπολιτισμικής ηγεσίας αυξάνουν τα κίνητρα και την αποδοτικότητα της ομάδας.
  • Η συνεχής κατάρτιση σε τεχνικές και διαπολιτισμικές δεξιότητες είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία.
Πλαίσιο 2: Κοινωνική ενσωμάτωση και πολιτιστικός εμπλουτισμός
Ενίσχυση της κοινοτικής συνοχής και των πολιτιστικών ανταλλαγών
  • Η ένταξη των μεταναστών εργαζομένων συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή, προωθώντας την αμοιβαία αποδοχή και προσαρμογή.
  • Οι διαπολιτισμικές δραστηριότητες εμπλουτίζουν τόσο τους εργαζόμενους όσο και την τοπική κοινότητα, ανοίγοντας δρόμους για κατανόηση και συνεργασία.
Πλαίσιο 3: Ενίσχυση της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης
Αναζωογόνηση της αγροτικής οικονομίας μέσω της ποικιλομορφίας
  • Οι πολυπολιτισμικές ομάδες αποτελούν κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης, τονώνοντας την παραγωγή και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης.
  • Η υιοθέτηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και η οικονομική διαφοροποίηση εξασφαλίζουν ένα γεμάτο ευημερία μέλλον για τις αγροτικές κοινότητες.
Πλαίσιο 4: Καινοτομία και βιώσιμες πρακτικές
Καινοτομία για ένα βιώσιμο μέλλον στη γεωργία
  • Η ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των πολιτισμών ενθαρρύνει την υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών και βιώσιμων γεωργικών πρακτικών.
  • Η εξερεύνηση νέων αγορών και η προσαρμογή των γεωργικών προϊόντων σε διαφορετικές πολιτισμικές απαιτήσεις ανοίγει πόρτες για επέκταση και ανταγωνιστικότητα.
Πλαίσιο 5: Πλαίσιο πολιτικής και θεσμική στήριξη
Πλοήγηση στο πολιτικό και ρυθμιστικό περιβάλλον
  • Η γνώση των μεταναστευτικών και εργασιακών πολιτικών είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής ένταξης των μεταναστών εργαζομένων.
  • Η συνεργασία με θεσμικά όργανα και η μόχλευση χρηματοδότησης και υποστήριξης μπορούν να ενισχύσουν τα καινοτόμα σχέδια και να διευκολύνουν την ένταξη.
Πλαίσιο 6: Συνεχής εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση
Επένδυση στην επαγγελματική ανάπτυξη και την ευαισθητοποίηση σε θέματα πολιτισμού
  • Τα προγράμματα συνεχιζόμενης κατάρτισης είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων της ομάδας.
  • Η πολιτιστική ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση για τα εργασιακά δικαιώματα ενισχύουν τον αμοιβαίο σεβασμό και προωθούν ένα δίκαιο και ασφαλές εργασιακό περιβάλλον.
Σχετικές μελέτες περίπτωσης

Ο κ. Χρήστος Βούλγαρης και ο κ. Αγησίλαος Ραψανιώτης: Και οι δύο αγρότες έχουν βρει στην πρόσληψη μεταναστών εργατών μια λύση στην έλλειψη εργατικού δυναμικού, βελτιώνοντας σημαντικά την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα των γεωργικών δραστηριοτήτων τους.

Οι περιπτώσεις αυτές καταδεικνύουν πώς η ένταξη μεταναστών εργατών όχι μόνο καλύπτει τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, αλλά και εισάγει νέες γεωργικές πρακτικές και τεχνικές που μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα.

Terre 2 Cultures (T2C) και αγροτική ένωση Campo Adentro: Η T2C προωθεί την κοινωνική ενσωμάτωση των προσφύγων μέσω της γεωργίας, ενώ η Campo Adentro εργάζεται για την ενσωμάτωση των μεταναστών στις αγροτικές περιοχές προωθώντας τις πολιτιστικές ανταλλαγές.

Τα έργα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της γεωργίας ως μέσο κοινωνικής και πολιτιστικής ένταξης, προσφέροντας στους μετανάστες την ευκαιρία να γίνουν ενεργό μέρος της κοινότητας και να την εμπλουτίσουν με την πολιτιστική τους ποικιλομορφία.

Πρόγραμμα Fermes d’avenir και ένταξη των προσφύγων στη βιολογική γεωργία: Και τα δύο επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο η ένταξη των μεταναστών εργαζομένων μπορεί να αναζωογονήσει τις αγροτικές περιοχές, προωθώντας τη βιωσιμότητα και την τοπική οικονομία.

Συμβάλλουν στην τοπική οικονομική ανάπτυξη, όχι μόνο μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας, αλλά και μέσω της τόνωσης της οικονομίας μέσω καινοτόμων και βιώσιμων γεωργικών πρακτικών.

Κ. Αγησίλαος Ραψανιώτης: Αξιοσημείωτη η εστίασή τους στη βιωσιμότητα και την καινοτομία, όπου οι μετανάστες εργαζόμενοι φέρνουν πολύτιμες γνώσεις που προωθούν βελτιωμένες γεωργικές πρακτικές.

Οι περιπτώσεις αυτές καταδεικνύουν πώς η ποικιλομορφία των γνώσεων και της εμπειρίας μπορεί να οδηγήσει στην υιοθέτηση πιο βιώσιμων και καινοτόμων γεωργικών τεχνικών, ωφελώντας τόσο το περιβάλλον όσο και την τοπική οικονομία.

Fermes d’avenir και Terre 2 Cultures (T2C): Και τα δύο έργα δείχνουν τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των γεωργικών οργανώσεων και της κυβέρνησης για τη διευκόλυνση της ένταξης των μεταναστών και των προσφύγων στον γεωργικό τομέα.

Επισημαίνουν την ανάγκη για ένα κατάλληλο πλαίσιο πολιτικής και θεσμικής υποστήριξης που όχι μόνο διευκολύνει την εργασιακή ένταξη των μεταναστών, αλλά και διασφαλίζει την ευημερία και τα δικαιώματά τους.

Terre 2 Cultures (T2C) και IMEFE de Jaén: Και τα δύο έργα επικεντρώνονται στην κατάρτιση και την εκπαίδευση των μεταναστών εργαζομένων, όχι μόνο σε γεωργικές τεχνικές, αλλά και σε γλωσσικές και πολιτιστικές δεξιότητες.

Υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχούς κατάρτισης και εκπαίδευσης ως βασικών εργαλείων για τη βελτίωση της ένταξης των μεταναστών στην αγορά εργασίας και την κοινωνία, προωθώντας παράλληλα την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη.

Εισαγωγή στις πολυπολιτισμικές γεωργικές ομάδες στη γεωργία

Πλαίσιο της Σύγχρονης Γεωργίας:

  • Η γεωργία αντιμετωπίζει παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού και η ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές.
  • Η μετανάστευση προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, φέρνοντας ποικιλομορφία και νέες δεξιότητες στον τομέα.

Σημασία της Ποικιλομορφίας:

  • Οι πολυπολιτισμικές ομάδες εμπλουτίζουν το εργασιακό περιβάλλον, προωθώντας την καινοτομία και την ανθεκτικότητα.
  • Η πολιτισμική ποικιλομορφία προάγει τη διαπολιτισμική κατανόηση, την ανεκτικότητα και τον αμοιβαίο σεβασμό, συμβάλλοντας σε ένα θετικό και παραγωγικό εργασιακό περιβάλλον.

Στόχος των Πολυπολιτισμικών Ομάδων:

  • Δημιουργία ομάδων εργασίας που ενσωματώνουν διαφορετικές δεξιότητες, εμπειρίες και προοπτικές για τη βελτίωση της γεωργικής αποδοτικότητας και παραγωγικότητας.
  • Η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, η αναζωογόνηση των κοινοτήτων και η προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της κοινοτικής συνοχής.

Στρατηγική λύση:

  • Παρουσίαση του σχηματισμού πολυπολιτισμικών ομάδων ως βασική στρατηγική για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του τομέα και την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχει η μετανάστευση.
  • Επισημάνετε τον τρόπο με τον οποίο οι ομάδες αυτές μπορούν να αποτελέσουν μοχλό αλλαγής προς πιο αειφόρες και οικονομικά βιώσιμες γεωργικές πρακτικές.
Πολυπολιτισμικές γεωργικές ομάδες: Βασικά Στοιχεία και Μέλη

Ποικιλομορφία Δεξιοτήτων και Γνώσεων:

  • Ενσωμάτωση ενός ευρέος φάσματος τεχνικών δεξιοτήτων, παραδοσιακών και σύγχρονων γεωργικών γνώσεων και βιώσιμων πρακτικών.
  • Εκτίμηση της διεθνούς και τοπικής εμπειρογνωμοσύνης για την προώθηση της καινοτομίας και της προσαρμοστικότητας στον γεωργικό τομέα.

Σύνθεση της ομάδας:

  • Τοπικοί Αγρότες: Παρέχουν γνώσεις για τη γη, τις γεωργικές πρακτικές στην περιοχή και τις συνδέσεις με την κοινότητα.
  • Ημεδαπή Εργαζόμενοι: Παρέχουν σταθερότητα και συνέχεια, διευκολύνοντας την ενσωμάτωση νέων μελών και τη μετάδοση της τοπικής γνώσης.
  • Μετανάστες Εργάτες: Προσφέρουν νέες προοπτικές, εξειδικευμένες δεξιότητες και γνώσεις γεωργικών τεχνικών από διάφορα μέρη του κόσμου.

Ενσωμάτωση και αμοιβαίος σεβασμός:

  • Δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς που προάγει τον σεβασμό των ατομικών και πολιτισμικών διαφορών.
  • Προώθηση ίσων ευκαιριών για όλα τα μέλη της ομάδας, ανεξάρτητα από το πολιτιστικό ή εθνικό υπόβαθρο.

Προώθηση της Συνεργασίας:

  • Δημιουργία εργασιακού κλίματος που ενθαρρύνει τη συνεργασία, την αμοιβαία μάθηση και την υποστήριξη μεταξύ συναδέλφων από διαφορετικές κουλτούρες.
  • Αναγνώριση και εορτασμός της συμβολής κάθε μέλους στη συλλογική επιτυχία της ομάδας και της γεωργικής επιχείρησης.
Αρχές για τη διακυβέρνηση πολυπολιτισμικών γεωργικών ομάδων

Σεβασμός στην Πολιτιστική Ποικιλομορφία:

  • Κατανόηση και εκτίμηση των πολιτισμικών διαφορών και χρησιμοποίηση αυτών των διαφορών ως πλεονέκτημα για τον εμπλουτισμό της ομάδας.
  • Προώθηση ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς, όπου όλα τα μέλη αισθάνονται ότι εκτιμώνται και γίνονται σεβαστά.

Αποτελεσματική Επικοινωνία:

  • Χρήση τεχνικών επικοινωνίας που ξεπερνούν τα γλωσσικά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένης της βασικής εκμάθησης γλωσσών για τη διευκόλυνση της κατανόησης.
  • Προώθηση ανοικτού και εποικοδομητικού διαλόγου που επιτρέπει την έκφραση ιδεών, ανησυχιών και λύσεων με σαφήνεια.

Ισότητα και δικαιοσύνη:

  • Εξασφάλιση ίσης μεταχείρισης για όλα τα μέλη της ομάδας, παροχή ίσων ευκαιριών για ανάπτυξη, κατάρτιση και προαγωγή.
  • Εφαρμογή σαφών πολιτικών κατά των διακρίσεων και της παρενόχλησης, εξασφαλίζοντας ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για όλους.

Διαχείριση συγκρούσεων:

  • Παρουσίαση του σχηματισμού πολυπολιτισμικών ομάδων ως βασική στρατηγική για την Ανάπτυξη δεξιοτήτων για τον έγκαιρο εντοπισμό και την επίλυση συγκρούσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτισμικές διαφορές στις μορφές έκφρασης.
  • Χρήση διαμεσολαβητών ή πολιτισμικών συμβούλων, όπου είναι απαραίτητο, για τη διευκόλυνση της κατανόησης και της συμφιλίωσης.

Προώθηση της συνεργασίας και της ομαδικής εργασίας:

  • Δημιουργία έργων και δραστηριοτήτων που απαιτούν συνεργατική εργασία.
  • Υπογράμμιση της σημασίας της συμβολής κάθε ατόμου στην επίτευξη κοινών στόχων.
  • Αναγνώριση και εορτασμός των επιτυχιών της ομάδας, ενισχύοντας την αίσθηση του ανήκειν και της παρακίνησης.
Οφέλη και Προκλήσεις των πολυπολιτισμικών γεωργικών ομάδων

Οφέλη των πολυπολιτισμικών ομάδων:

  • Καινοτομία και Δημιουργικότητα: Η ποικιλομορφία των προοπτικών και των εμπειριών προάγει καινοτόμες και δημιουργικές λύσεις σε πολύπλοκα γεωργικά προβλήματα.
  • Βελτιωμένη Παραγωγικότητα και Αποδοτικότητα: Ο συνδυασμός δεξιοτήτων και γνώσεων αυξάνει την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα των γεωργικών εργασιών.
  • Πολιτιστικός Εμπλουτισμός: Η συνύπαρξη και η συνεργασία μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών εμπλουτίζει το εργασιακό περιβάλλον, προάγοντας τη μάθηση και τον αμοιβαίο σεβασμό.
  • Επέκταση της Αγοράς: Η γνώση των διαφορετικών αγορών που φέρνουν οι μετανάστες εργαζόμενοι μπορεί να ανοίξει νέες επιχειρηματικές και εξαγωγικές ευκαιρίες.
  • Αειφορία και Τοπική ανάπτυξη: Συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ερήμωσης και στην προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών.

Προκλήσεις των πολυπολιτισμικών ομάδων:

  • Γλωσσικά και πολιτιστικά εμπόδια: Η αποτελεσματική επικοινωνία μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, απαιτώντας πρόσθετες προσπάθειες και πόρους για την εκμάθηση της γλώσσας και την πολιτιστική κατανόηση.
  • Διαχείριση Συγκρούσεων: Οι διαφορές στις αξίες, τους κανόνες και τις προσδοκίες μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις και συγκρούσεις που πρέπει να διαχειριστούν με ευαισθησία.
  • Προσαρμογή και ενσωμάτωση: Η διευκόλυνση της ένταξης των μεταναστών εργαζομένων στην ομάδα και την τοπική κοινότητα μπορεί να απαιτεί χρόνο και πόρους.
  • Ανάπτυξη ικανοτήτων και κατάρτιση: Ανάγκη για ειδικά προγράμματα κατάρτισης για την ανάπτυξη κατάλληλων διαπολιτισμικών, τεχνικών και ηγετικών δεξιοτήτων.
  • Νομοθεσία και Πολιτική: Η πλοήγηση στους εργασιακούς και μεταναστευτικούς κανονισμούς μπορεί να είναι πολύπλοκη και απαιτεί λεπτομερή προσοχή για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης.
Εργαλεία και Στρατηγικές για τη διαχείριση πολυπολιτισμικών γεωργικών ομάδων

Εργαλεία διαχείρισης και επικοινωνίας:

  • Πλατφόρμες Διαχείρισης Εργατικού Δυναμικού: Για παράδειγμα τα AgriShift και Agrismart για την αποτελεσματική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, τον προγραμματισμό εργασιών και την επικοινωνία.
  • Εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Χρήση εφαρμογών όπως το WhatsApp και το Facebook για τη διατήρηση της σύνδεσης της ομάδας και την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
  • Εργαλεία μετάφρασης: Εφαρμογή υπηρεσιών όπως το Google Translate και το Microsoft Translator για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας που μιλούν διαφορετικές γλώσσες.

Στρατηγικές κατάρτισης και ανάπτυξης:

  • Προγράμματα κατάρτισης: Διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων σχετικά με την επαγγελματική ασφάλεια, τις ορθές γεωργικές πρακτικές και τις διαπολιτισμικές ικανότητες.
  • Καθοδήγηση και καθοδήγηση: Καθιέρωση προγραμμάτων καθοδήγησης που ενθαρρύνουν τη μεταφορά γνώσεων και δεξιοτήτων εντός της ομάδας.
  • Δραστηριότητες ενσωμάτωσης: Σχεδιασμός εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων που προωθούν την πολιτισμική κατανόηση και τη συνοχή της ομάδας.

Προώθηση της ένταξης και της διαφορετικότητας:

  • Πολιτικές Ίσων Ευκαιριών: Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών που προωθούν τις ίσες ευκαιρίες για όλα τα μέλη της ομάδας.
  • Πρωτοβουλίες πολιτισμικής ευαισθητοποίησης: Διοργάνωση εργαστηρίων και ομιλιών σχετικά με την πολιτιστική ποικιλομορφία για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση όλου του προσωπικού.

Προσαρμογή και Ευελιξία:

  • Ευελιξία στις εργασιακές πρακτικές: Προσαρμογή των ωρών εργασίας και των πρακτικών ώστε να προσαρμόζονται στις πολιτισμικές ανάγκες και τις αργίες των εργαζομένων.
  • Υποστήριξη και Συμβουλευτική: Παροχή πρόσβασης σε νομικές, ψυχολογικές και υγειονομικές συμβουλές για την υποστήριξη των εργαζομένων κατά την προσαρμογή και την ένταξή τους.
Ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης για το μέρος ΙI

Η αύξηση των μεταναστευτικών αφίξεων στις ευρωπαϊκές χώρες έχει οδηγήσει σε ευρύτερες εμπειρίες και διαδρομές ένταξης, όπως η εξωσχολική πρακτική άσκηση ή/και ο πειραματισμός με νέες μεθόδους πολιτιστικής διαμεσολάβησης, η καθοδήγηση στη ζωή και την εργασία, η τυπική και μη τυπική κατάρτιση, η τοποθέτηση σε θέσεις εργασίας, η υποστήριξη της στέγασης, η κοινωνική ένταξη, οι υπηρεσίες μεταφοράς από το σπίτι στην εργασίακ.λπ. με στόχο τη διευκόλυνση της διαδικασίας ένταξης των μεταναστών σε αγροτικά πλαίσια.

Ακόμη και ελλείψει μιας ενιαίας αποτελεσματικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούν αυτές οι αφίξεις, η ανάγκη αντιμετώπισης της έλλειψης εργατικού δυναμικού στην ύπαιθρο και η δραστηριότητα ανεξάρτητων μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, οδήγησαν στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων υποστήριξης των μεταναστών και στην προσπάθεια επίλυσης ορισμένων προβλημάτων.

Μεταξύ των σοβαρότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις αυτές είναι η ύπαρξη παράνομων οργανώσεων πρόσληψης για εργασία στο πεδίο με συναφείς καταχρήσεις και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης.

Όσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα επαγγελματικού προσανατολισμού και κατάρτισης, τόσο περισσότερες νόμιμες διαδικασίες και συμβάσεις εργασίας καθιερώνονται.

Οι αγροτικές περιοχές και η γεωργία έχουν ανάγκη από ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να μετριάσει τη συνεχή απώλεια κατοίκων και αγροτικών εργατών που απειλεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη και παραγωγική παράλυση.

Τα προβλήματα αυτά επηρεάζουν το σύνολο της κοινωνίας όχι μόνο όσον αφορά τη γεωργική παραγωγή αλλά και τον έλεγχο και τη διαθεσιμότητα της γης.

Οι δήμαρχοι ορισμένων δήμων σε ακριτικές περιοχές έχουν προσπαθήσει να επιστήσουν την προσοχή στο ζήτημα της ερήμωσης, το οποίο αντανακλάται και από την άποψη της σταδιακής διάβρωσης των διαθέσιμων υπηρεσιών, νηπιαγωγείο, σχολείο, φαρμακείο, ταχυδρομείο κ.λπ. καταδικάζοντας τους κατοίκους σε καθεστώς μειωμένης ιθαγένειας.

Οι μετανάστες θα μπορούσαν επομένως να αποτελέσουν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος, όπως γίνεται σήμερα αντιληπτό.

Η κρίση των γεννήσεων που πλήττει την Ευρώπη και θέτει σε κίνδυνο τους ακρογωνιαίους λίθους του συμφώνου γενεών που τρέφει τη σύνδεση μεταξύ εργασίας και συντάξεων, θα μπορούσε επίσης, όπως ήδη συμβαίνει σε κάποιο βαθμό, να εξισορροπηθεί με την κοινωνική και εργασιακή ένταξη των μεταναστών που κατανέμονται επαρκώς σε όλη την επικράτεια.

Οι μετασχηματισμοί των ευρωπαϊκών χωρών, με διάφορους τρόπους και σε διάφορους βαθμούς, που έλαβαν χώρα πριν από περίπου 70 χρόνια, με τη σταδιακή εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών προς τις πόλεις, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της βιομηχανίας σε εργατικό δυναμικό και οι οικογένειες να βρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας και προοπτικές, στέρησαν από τις πιο μειονεκτικές περιοχές τους κατοίκους και την ευρεία γνώση της χειρωνακτικής εργασίας.

Στα μικρά χωριά και τα διάσπαρτα σπίτια που χαρακτήριζαν τις αγροτικές περιοχές, ο αγρότης ήξερε να κάνει λίγο απ’ όλα, ο χτίστης, ο ξυλουργός, ο υδραυλικός, ο μηχανικός, η κοπή του δάσους, η συντήρηση των ρεμάτων, ενώ οι γυναίκες ήξεραν, εκτός από τη χρήση παραδοσιακών συνταγών για το μαγείρεμα, να ράβουν ρούχα και να δημιουργούν χρήσιμα αντικείμενα για το σπίτι.

Με την απώλεια του πληθυσμού, τα χωριά έχασαν και αυτές τις γνώσεις και την ικανότητα να συντηρούν τα σπίτια τους, το τοπίο και την ύπαιθρο.

Η άφιξη των μεταναστών, που εξακολουθούν να είναι συνδεδεμένοι με τη χρήση χειρωνακτικών δεξιοτήτων, θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό και να πάρει πίσω τις δεξιότητες από τους τελευταίους εναπομείναντες παλιούς τεχνίτες που διαφορετικά θα μπορούσαν να χαθούν οριστικά.

Αυτές οι ικανότητες και ευκαιρίες μπορούν επίσης να αποτελέσουν μέρος της ένταξης των μεταναστών στις αγροτικές περιοχές.

Τα κέντρα προσωρινής υποδοχής μεταναστών που περιμένουν άδεια θα μπορούσαν να βρουν δομές και οργανώσεις ικανές να προσφέρουν επιτόπια κατάρτιση και ευκαιρίες ένταξης σε κοινωνικές φάρμες και αγροτικά χωριά που είναι διαθέσιμα να υποδεχθούν μετανάστες.

Αυτές οι ευκαιρίες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με τη δικτύωση του συστήματος υποδοχής μεταναστών με τις γεωργικές ενώσεις, το δίκτυο των κοινωνικών αγροκτημάτων, τους δήμους που είναι διαθέσιμοι να υποδεχθούν μετανάστες και άλλες πραγματικότητες που θα μπορούσαν να γίνουν διαθέσιμες, όπως κρατική ακαλλιέργητη γη ή ed από εγκληματικές οργανώσεις.

Οι σχέσεις αυτές θα πρέπει προφανώς να ρυθμίζονται και να εκφράζονται σε συμφωνίες περιοχής με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, εκπροσώπων των εργοδοτών, των μεταναστών, των συνδικάτων, των αγροτικών κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων δήμων. Υπάρχουν πολλοί φορείς που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν και οι οποίοι θα μπορούσαν να θέσουν τη δυνατότητα κατάρτισης και εργασίας ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη και ενσωμάτωση των μεταναστών.

Σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει ο εθελοντισμός και ο λεγόμενος τρίτος τομέας που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη διαδικασία ένταξης και νομιμοποίησης της εργασίας των μεταναστών.

Οι ανάγκες των γεωργικών επιχειρήσεων προσανατολίζονται κυρίως στην υποστήριξη εργασίες που δεν μπορούν να μηχανοποιηθούν πλήρως.

Ορισμένες γεωργικές εργασίες με υψηλή ένταση χειρωνακτικής εργασίας, όπως η συγκομιδή λαχανικών και φρούτωνστο χωράφι, έχουν μεγάλη ζήτηση σε ορισμένες περιοχές που είναι κατάλληλες για τέτοιες παραγωγές, αλλά με μάλλον χαμηλούς μισθούς, άλλες εργασίες συγκομιδής γεωργικών προϊόντων με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και οι οποίες απαιτούν μικρή μηχανοποίηση ή/και χειρωνακτική συγκομιδή με ιδιαίτερη ακρίβεια, όπως οι ελιές και τα σταφύλια , αντίθετα αμείβονται περισσότερο για τη νοστιμιά τους και την υψηλή προστιθέμενη αξία του ποιοτικού προϊόντος.

Θέσεις εργασίας στο θερμοκήπιο, ιδίως με την καλλιέργεια λαχανικών ή λουλουδιών, είναι επίσης περιζήτητες στην αγορά εργασίας.

Στη συνέχεια, υπάρχουν πιο εξειδικευμένες εργασίες, όπως το κλάδεμα οπωροφόρων δέντρων, αμπελιών και ελαιόδεντρων, οι οποίες είναι περιζήτητες και αμείβονται περισσότερο.

Σταθερή εργασία δραστηριότητες επίσης, από διανομή ζωοτροφών μέχρι το άρμεγμα, αναζητούνται από τους αγρότες και αποδίδονται κυρίως σε εργαζόμενους από τρίτες χώρες, καθώς δεν είναι εύκολο να βρεθούν στην αγορά εργασίας.

Αυτό δίνει μια ιδέα για τις διάφορες υπάρχουσες ευκαιρίες απασχόλησης και δίνει μια ιδέα για τη δυνατότητα προοδευτικής μάθησης και αυξημένης απασχολησιμότητας των μεταναστών που εισέρχονται στον γεωργικό τομέα.

Υπάρχει επίσης μια ευκαιρία μεταξύ αντρών και γυναικών, η οποία είναι πολύ σημαντική για την προώθηση της γυναικείας χειραφέτησης μέσα στην οικογένεια και την κοινότητα και είναι απαραίτητη στην περίπτωση των ανύπαντρων γυναικών ή των χήρων που έχουν μαζί τους μικρά παιδιά και οι οποίες επομένως πρέπει οπωσδήποτε να εργάζονται.

Και στις δύο περιπτώσεις είναι σημαντικό να προσανατολίζεται η επαγγελματική κατάρτιση προς τις γυναίκες τόσο όσον αφορά τις σχέσεις όσο και τις γεωργικές εργασίες.

Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι μετανάστριες γνωρίζουν πώς να συμμετέχουν με ενθουσιασμό σε πολλές γεωργικές εργασίες όπου απαιτείται ακρίβεια, προσοχή και σχολαστικότητα.

Οι δραστηριότητες αυτές αφορούν κυρίως την παραγωγή κλαδέματος αμπελώνων και συγκομιδής εκλεκτών σταφυλιών και εργασίες θερμοκηπίου για μεταφύτευση δενδρυλλίων και συντήρηση συστημάτων.

Στα πολυλειτουργικά αγροκτήματα, οι εργασίες στις οποίες απασχολούνται κυρίως οι μετανάστριες είναι αυτές της συντήρησης και του καθαρισμού του περιβάλλοντος, του εφοδιασμού της κουζίνας και του σερβιρίσματος των γευμάτων.

Αυτού του είδους οι δραστηριότητες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ένταξη των μεταναστριών στην εργασιακή και κοινοτική πραγματικότητα των αγροτικών περιοχών.

Η διαδικασία λήψης αποφάσεων για τους μετανάστες: από την προ-μετανάστευση στην ένταξη

Στη συνέχεια περιγράφεται η πιθανή διαδικασία λήψης αποφάσεων για τους μετανάστες από τη στιγμή που λαμβάνουν την απόφαση να μεταναστεύσουν μέχρι την επιτυχή ενσωμάτωσή τους σε μια πολυπολιτισμική αγροτική ομάδα, θα πρέπει να εξεταστούν μια σειρά από βασικά στάδια και αποφάσεις, που κυμαίνονται από την προ-μετανάστευση έως την πλήρη κοινωνική και εργασιακή ενσωμάτωση.

Απόφαση μετανάστευσης:

  • Αξιολόγηση των προσωπικών και οικονομικών κινήτρων.
  • Μάθετε για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις στη χώρα προορισμού, ιδίως στον γεωργικό τομέα.

Προετοιμασία:

  • Λήψη πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις στη χώρα προορισμού.
  • Μάθετε τη βασική γλώσσα και εξοικειωθείτε με τον πολιτισμό της χώρας.
  • Προετοιμάστε τα απαραίτητα έγγραφα (θεωρήσεις, άδειες εργασίας).

Προσωρινή διαμονή:

  • Επιλέξτε μεταξύ διαφόρων επιλογών διαμονής που παρέχονται από εργοδότες, ΜΚΟ ή κέντρα υποδοχής.

Εγγραφή και νομιμοποίηση:

  • Ολοκλήρωση των διατυπώσεων για τη νομιμοποίηση της διαμονής και τις άδειες εργασίας.
  • Εγγραφείτε στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας.

Αξιολόγηση δεξιοτήτων:

  • Συμμετέχετε σε αξιολογήσεις τόσο των σκληρών (τεχνικών) όσο και των ήπιων δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Απαιτούμενη κατάρτιση:

  • Παρακολούθηση μαθημάτων κατάρτισης ειδικά για τις γεωργικές εργασίες και για τους τοπικούς κανονισμούς εργασίας.
  • Συμμετοχή σε εργαστήρια πολιτιστικής και κοινωνικής προσαρμογής.

Εισαγωγή στην Πολυπολιτισμική Γεωργία

  • Αποφασίστε για τις εργασίες που προσφέρονται με βάση τις προσωπικές σας δεξιότητες και προτιμήσεις.
  • Ενσωματωθείτε σε πολυπολιτισμικές ομάδες εργασίας, μαθαίνοντας να συνεργάζεστε και να επικοινωνείτε αποτελεσματικά με συναδέλφους από διαφορετικές κουλτούρες.

Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη:

  • Αξιολογήστε τις ευκαιρίες για προαγωγή και ανάπτυξη στο αγρόκτημα.
  • Συμμετοχή σε αξιολογήσεις τόσο των τεχνικών όσο και των μαλακών μη τεχνικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Συμμετοχή στην κοινότητα:

  • Συμμετοχή σε κοινοτικές και κοινωνικές δραστηριότητες για την προώθηση της ενσωμάτωσης.

Πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες:

  • Αξιοποίηση της διεθνούς και τοπικής τεχνογνωσίας για την προώθηση της καινοτομίας και της προσαρμοστικότητας στον γεωργικό τομέα.

Συνεχής αυτοαξιολόγηση:

  • Διεξαγωγή περιοδικών αυτοαξιολογήσεων για την επανεξέταση της ικανοποίησης από την απασχόληση και τη ζωή στη νέα χώρα.

Ανατροφοδότηση από τον εργοδότη:

  • Παροχή ανατροφοδότησης σχετικά με τη διαδικασία ένταξης και προτάσεις βελτίωσης τόσο για την υποδοχή όσο και για την εργασιακή ένταξη.
Ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης για το μέρος ΙII

Διακρίσεις: Οποιαδήποτε διάκριση, αποκλεισμός, περιορισμός ή προτίμηση που βασίζεται σε οποιονδήποτε λόγο όπως φυλή, χρώμα, φύλο, γλώσσα, θρησκεία, πολιτικές ή άλλες απόψεις, εθνική ή κοινωνική καταγωγή, ιδιοκτησία, γέννηση ή άλλη κατάσταση, και που έχει σκοπό ή αποτέλεσμα να ακυρώσει ή να βλάψει την αναγνώριση, την απόλαυση ή την άσκηση από όλα τα άτομα, σε ισότιμη βάση, όλων των δικαιωμάτων και ελευθεριών. (Πηγή: Ηνωμένα Έθνη, Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)

Οικονομική ή εργασιακή μετανάστευση: Η μετακίνηση ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων, είτε μέσω διεθνών συνόρων, είτε εντός ενός κράτους με μοναδικό ή κύριο κίνητρο τις οικονομικές ευκαιρίες.

Οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα: Ανθρώπινα δικαιώματα που αφορούν τον χώρο εργασίας, την κοινωνική ασφάλιση, την οικογενειακή ζωή, τη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή και την πρόσβαση σε στέγαση, τροφή, νερό, υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση. (Πηγή: Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα).

Απέλαση: Μια επίσημη πράξη ή συμπεριφορά που αποδίδεται σε ένα κράτος με την οποία ένας αλλοδαπός υποχρεώνεται να εγκαταλείψει την επικράτεια του εν λόγω κράτους. (Πηγή, Ηνωμένα Έθνη).

Οικογενειακή μετανάστευση: Μια γενική έννοια που καλύπτει: 1) οικογενειακή επανένωση συζύγου, γονέα, παιδιών ή άλλων συγγενών- 2) δημιουργία οικογένειας ή νέος γάμος ενός μετανάστη με μόνιμους κατοίκους ή πολίτες- ή 3) οικογένεια που συνοδεύει μέλος της οικογένειας που εισέρχεται ταυτόχρονα με τον κύριο μετανάστη. (Πηγή: Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης)

Ελευθερία μετακίνησης (δικαίωμα): Στο δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένα ανθρώπινο δικαίωμα που περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία: την ελευθερία μετακίνησης εντός της επικράτειας μιας χώρας και την επιλογή του τόπου διαμονής, το δικαίωμα να εγκαταλείψει κανείς οποιαδήποτε χώρα και το δικαίωμα να επιστρέψει στη χώρα του. (Πηγή: Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων).

Κέντρο κράτησης: Μια εγκατάσταση που φιλοξενεί μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο ή των προσφύγων, που βρίσκονται σε παράτυπη κατάσταση κατά την άφιξή τους σε μια χώρα υποδοχής, ενώ το καθεστώς τους καθορίζεται.

Ανθρωπιστικές αρχές: Διεθνή πρότυπα, με βάση τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και το ανθρωπιστικό δίκαιο, τα οποία καθοδηγούν τη δράση όλων των ανθρωπιστικών φορέων και επιδιώκουν την προστασία της ακεραιότητας της ανθρωπιστικής δράσης.

Παράνομη ή παράτυπη μετανάστευση: Η μετακίνηση προσώπων που πραγματοποιείται εκτός των νόμων, των κανονισμών ή των διεθνών συμφωνιών που διέπουν την είσοδο ή την έξοδο από το κράτος προέλευσης, διέλευσης ή προορισμού. (Πηγή: Ηνωμένα Έθνη, Σύμβαση σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων.

Νόμιμη είσοδος: Στο πλαίσιο της μετανάστευσης, η είσοδος ενός προσώπου σε μια χώρα της οποίας δεν έχει την ιθαγένεια, σύμφωνα με τις νομικές απαιτήσεις του κράτους. (Πηγή: Γλωσσάριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης για το Άσυλο και τη Μετανάστευση).

Μακροχρόνιος μετανάστης: Πρόσωπο που μετακινείται σε χώρα διαφορετική από εκείνη της συνήθους διαμονής του για περίοδο τουλάχιστον ενός έτους, έτσι ώστε η χώρα προορισμού να γίνει ουσιαστικά η νέα χώρα της συνήθους διαμονής του. (Πηγή: Τμήμα Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών)

Μετανάστης εργάτης χαμηλής ειδίκευσης: Ένας διακινούμενος εργαζόμενος του οποίου το επίπεδο εκπαίδευσης, η επαγγελματική εμπειρία ή προσόντων του τον καθιστά ικανό να ασκήσει ένα τυπικά χαμηλής ειδίκευσης επάγγελμα μόνο. (Πηγή: Ηνωμένα Έθνη, Τμήμα Στατιστικής, ISCED)

Μετανάστης: Ένας όρος-ομπρέλα, που δεν ορίζεται από το διεθνές δίκαιο, ο οποίος αντικατοπτρίζει την κοινή λαϊκή αντίληψη ενός ατόμου που μετακινείται μακριά από τον τόπο της συνήθους διαμονής του, είτε εντός μιας χώρας είτε πέρα από διεθνή σύνορα, προσωρινά ή μόνιμα, και για διάφορους λόγους.

Μετανάστες σε ευάλωτες καταστάσεις: Οι μετανάστες που δεν είναι σε θέση να απολαύσουν αποτελεσματικά τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο παραβιάσεων και κακομεταχείρισης και οι οποίοι, κατά συνέπεια, δικαιούνται να επικαλεστούν το αυξημένο καθήκον φροντίδας ενός φορέα.